Qış gündönümü

 21 dekabr ilin ən qısa günü və ən uzun gecəsi kimi qeyd olunur. Günorta saatlarında Günəş üfüqdən ən aşağı hündürlükdə olur.

Günorta Günəşinin üfüqdən yuxarı qalxması bir neçə gün ərzində faktiki olaraq dəyişməz qalacaq - o, “hərəkətsiz” kimi görünəcək. 2025-ci ildə, saat 19:03-də Günəş Şimal yarımkürəsində üfüqə nisbətən ən aşağı nöqtədə olacaq və gündüz işığı ilin ən qısa vaxtı olacaq.

Qış gündönümü nədir?

Qış gündönümü - ilin ən qısa gündüzü və ən uzun gecəsi olan astronomik hadisədir. Bu hadisə adətən 21-22 dekabr tarixlərinə təsadüf edir.

Astronomik səbəb

Qış gündönümü Yer kürəsinin oxunun Günəşə olan meyilliyi ilə bağlıdır. Bu zaman:

Günəş şüaları Cənub yarımkürəsinə daha dik bucaq altında düşür;

Şimal yarımkürəsində (o cümlədən Azərbaycanda) Günəş səmada ən alçaq nöqtədə görünür;

Günorta vaxtı Günəş kölgələri ilin ən uzun kölgələri olur.

Qış gündönümünün əhəmiyyəti

Qış gündönümündən sonra günlər tədricən uzanmağa, gecələr isə qısalmağa başlayır;

Bu hadisə təbiətdə yeni dövrün - işığın artmasının başlanğıcı kimi qəbul edilir.

Qış gündönümü qədim dövrlərdən etibarən müxtəlif xalqlarda xüsusi əhəmiyyət daşıyıb:

Türk xalqlarında bu dövr Günəşin yenidən doğuluşu kimi dəyərləndirilib;

Bir çox qədim sivilizasiyalar bu günü bayram və mərasimlərlə qeyd ediblər;

Azərbaycan xalq təqvimində də qışın əsas mərhələlərindən biri kimi tanınır.

Bu gün günlərin uzanmağa başladığı ilk gündür.