Tapıntı Çində sualtı arxeologiya muzeyinin
yaranmasına səbəb olub. National Geographic jurnalı məlumat verir ki, 1987-ci
ildə Britaniyanın “Maritime Exploration” firması Cənubi Çin dənizində
Hollandiyanın Ost-Hind şirkətinə məxsus gəminin qalıqlarını axtararkən, XII əsrə
aid 30 metrlik ticarət gəmisinə rast gəlib. Dalğıclar bildirmişlər ki, batmış gəmi,
yükün miqdarına görə, səyahətinin lap əvvəlində batmışdır. Tapılmış gəmiyə “Nanhai
№1” ləqəbi verildi, çünki bu, eyni adlı şəhərin sahillərində ilk tapıntı idi. 2
metr qalınlığında lil təbəqəsi taxta gövdənin və yükün, o cümlədən çini qabların,
sikkələrin və gümüş külçələrin qorunmasına kömək etmişdir. İnvestisiya və uyğun
texnologiyanın olmaması səbəbindən “Nanhai №1” 2002-ci ilə qədər dənizin dibində qalmışdır. Bütün bu müddət ərzində o,
Çin dəniz qüvvələri tərəfindən qorunubdur. Hərbçilər bu ərazidə hələ də İkinci
Dünya Müharibəsindən qalan aktiv bombaların olduğunu iddia edərək, yerli
balıqçıların ərazidə balıq tutmasını da qadağan ediblər. Yalnız 2007-ci ilin
dekabrında ümumi çəkisi 15600 ton olan “Nanhai №1” gəmisi və onun qiymətli yükü
nəhayət dənizin dibindən qaldırılaraq saxlamaq üçün xüsusi olaraq inşa edilmiş
Hailing adasındakı Guangdong İpək Yolu Dəniz Muzeyinə təhvil verilmişdir. Bu,
Çində ilk sualtı arxeologiya muzeyi oldu. “Nanhai №1” gəmisi sifarişlə
hazırlanmış dəniz suyu ilə doldurulmuş xüsusi çənə yerləşdirilib. Gəminin çürüməsinin
və zədələnməsinin qarşısını almaq üçün üzəri lillə örtülür və sabit
temperaturda saxlanılır. Belə bir şəraitdə arxeoloqlar o vaxtdan bəri qalıqları
tədqiq etməyə davam edirlər. Məsələn, 2018-ci ildə elm adamları gəminin dəniz səyahətinin
tarixini 1183-cü ilə aid olduğunu müəyyən etmişlər.
Bundan əvvəl
Kolumbiya hərbçiləri XVIII əsrə aid batmış freqatdan fotoları nümayiş
etdirmişdilər. Gəmi hələ tədqiq edilməyib, lakin bəlkə də onun qaldırılması
ispanları öz sualtı muzeylərini yaratmağa ruhlandırar.
Mənbə: https://news.mail.ru/society/51790931/?frommail=10
Rus dilindən tərcümə etdi:
Əsədov Seyyub Əsəd oğlu - Şirvan şəhər T. Bağırov adına 11 №-li tam orta məktəbin tarix müəllimi, “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsinin (2015-ci il), Təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə IV qrant müsabiqəsinin (2020) qalibi (“V-XI siniflərdə tarix fənninin tədrisi metodikası” adlı metodik vəsait müəllifi), Azərbaycan Respublikası “Təhsil Şurası” İB-nin İdarə Heyətinin üzvü
P.S. Maraqlıdır görəsən bizim Xəzər dənizində belə
batmış gəmiləri axtarıb tapmaq oalrmı? ...