Bəşəriyyət tarixi sona çatırmı?

 

Mixael Laytman yazır:

Qanlı müharibələr, on minlərlə insanın həyatına son qoyan təbii fəlakətlərin artan tezliyi, planetdə qlobal iqlim dəyişikliyi - bunların hamısı həqiqətənmi bəşəriyyətin sonunun yaxınlaşmasından xəbər verir? Bu və ya digər şəkildə, bu gün biz artıq öz gözlərimizlə görürük ki, öz çərçivəsi, anlayışları və dəyərləri ilə əvvəlki həyatımız başa çatmaq üzrədir. İnsan həyatının bütün sahələrini əhatə edən dönüş nöqtəsi gəlib çatıbdır. Bununla belə, təklif edirəm ki, davam edən böhranda dünyanın sonu deyil, yeni həyatın başlanğıcı - təbiətin yeni formatında hər birimizin xoşbəxt həyat, insan cəmiyyətinin yeni formatı, insanın daxili dünyasının yeni formatı başlayır. Ancaq bu gün nə baş verdiyini həqiqətən dərk etmək və bu anlayışı həyata keçirmək üçün əvvəlkindən daha yaxşı, yeni, gözəl bir həyat yaratmaq üçün birlikdə işləmək lazımdır.

Biz hara gedirik?

Bu gün biz özümüzü çox maraqlı və qeyri-adi bir vəziyyətdə kəşf edirik. Bəşəriyyət bir neçə dəfə sual verib: biz hara gedirik? İnkişafımız hara yönəlib? Bundan sonra bizə nə olacaq? İşləri yaxşılaşdırmaq üçün nəyi dəyişməliyik?  Tarix boyu biz bu suallara müxtəlif cavablar tapmışıq. Bizi bu və ya digər istiqamətə yönəldiblər, amma bir şey həmişə olduğu kimi qalıb - biz həmişə eqoist qüvvə ilə inkişaf etmiş və onun təsiri ilə daha yaxşı yaşamaq, daha yaxşı hisslər əldə etmək, daha çox bilmək, anlamaq, zəngin, bilikli, məşhur, xoşbəxt olmaq və s. olmaq istəmişik. Bu gün bu istək birdən-birə qurudu, biz görünməmiş yorğunluq hiss etdik, dərin depressiyaya düşdük və ümumi ümidsizlik hiss etdik. Biz gələcəyə inamımızı itirmişik: “o gün” yaxınlaşır, amma artıq bizim gözümüzdə arzuolunan deyil. Biz insan fəaliyyətinin bütün sahələrinə təsir edən həqiqətən qlobal böhrana daxil oluruq. O, konkret dövlətlə, cəmiyyətlə və ya şəxslə bağlı deyil. O, adi ictimai formalaşmanın yeni formasına keçidlə yaranmır, yeni cərəyanla, mədəniyyətlə, təhsillə, elmlə, sosial quruluşla, ailə ilə yeni yanaşma ilə məhdudlaşmır... Qlobal böhran hər şeydə özünü göstərir. Sanki bütün imkanlarımızı dərk etmiş və nəhayət əbədi suala qayıdırıq: “Əslində nə baş verir?”.

Böyük gücə sahib olmaqla

Tərəqqi sayəsində biz çox böyük güc əldə etmişik. Bir düyməni basmaqla biz Yerdəki bütün həyatı məhv edə bilərik. Kosmosa uçuruq, dənizin dərinliklərinə enirik, eyni zamanda, biz öz mövqeyimizi itirmiş kimi görünürük. Keçmiş kursumuz yaxşı deyildi, amma ən azından bizi irəli aparırdı, inkişafa sövq edirdi. İndi isə yox, üstəlik, məsələ bununla da bitmir. Əldə etdiyimiz hər şeyin əlimizdən necə çıxdığını görürük. Son zamanlar tərəqqi birdən-birə  yavaşıladı, tənəzzülə çevrildi. Elm çıxılmaz vəziyyətdədir. Mədəniyyət və sosial həyat o həddə çatıb ki, biz hansı ideallara can atırıq, hamsı televiziya və internetlə doludur, orada hansı səviyyədə və hansı “dəyərlər”dən istifadə olunur, demək utancvericidir. Mənəvi dəyərlər yoxa çıxır. Media bütün dünyada öz şəbəkələrini birləşdir və texniki cəhətdən biz üstün oluruq, ancaq həyatımızın məzmunu, mənəvi dəyərlərimiz  getdikcə aşağı düşür, sadəcə olaraq rəzil və acınacaqlıdır. Müasir rabitə vasitələrindən istifadə imkanlarımıza heç də uyğun gəlmir. Bəs ailə həyatının böhranı? İnsanlar bir tərəfdən tənhadırlar, digər tərəfdən isə kor kimi görünürlər: eyni mənzildə yaşayırlar, lakin bir-birinə yaxınlaşa bilmir, hərarət və mehribanlıq mühiti yarada bilmirlər. Biz ailə yarada bilmirik, uşaq sahibi olmaq istəmirik və həyatın əvvəlki kimi davam edəcəyinə əmin deyilik. Əhalinin yarısı hələ də normal ailə həyatı qurmağa, yeni nəsil dünyaya gətirməyə və onu böyütməyə qadirdir. Bununla belə, hətta bu yarılarda da daxili böhran böyüyür... Depressiya xəstəliklər siyahısında birinci yerdə gəlir və demək olar ki, bütün digər xəstəliklərə səbəb olur. Biz daimi qorxu içində yaşayırıq, iqlim fəlakətləri və eqoist təbiətimizdən qaynaqlanan fəlakətlərdən əziyyət çəkirik, bunun üzərində insanın heç bir nəzarəti yoxdur.

Sonuncu şans

Bütün bunlar bizə aydındır. Bütün dünyada minlərlə alim bu tendensiyaları kəşf edir. Bu mövzuda çoxlu araşdırmalar var, prinsipcə, hər kəs bununla razılaşır. Ancaq faktları dilə gətirməklə yanaşı, öz acizliyimizi, baş verənlərin öhdəsindən gələ bilməməyimizi ortaya qoymuruq. Baş verənlərə heç bir çarə edə bilmirik. Bəşəriyyət xəstədir və onun xəstəliyi bir çox əlamətlərlə özünü göstərir. ...Orqanizm düzgün işləmir və bütün alt sistemlərin harmoniyasını və balansını saxlamır. Artıq diaqnoz qoya bilərik - bu, bizə hakim olan insan eqoizmidir: paxıllıq, nifrət, şəhvət, boşboğazlıq... Lakin indiki vəziyyətin səbəbini müəyyən edib, bununla bağlı heç nə edə bilmirik. İnsan itirilmiş məxluq kimi özünü və bütün sivilizasiyasını məhv etməyə hazırdır. Nə baş verdiyini əvvəlcədən bildiyindən, özünü dayandıra bilmir və kədərli sona doğru gedir. Həqiqətən insan kədərlənəcəkmi, yoxsa hələ də bundan qaçmaq şansımız var? - Bu, bizdən asılıdır. Bu, bizi bir-birimizə nifrət içində yaşamağa məcbur edən eqoist təbiətimizdən yuxarı qalxmağın lazım olduğunu dərk edib-etməməyimizdən asılıdır. Ayağa qalxın və özünüzlə təbiət arasında fərqli bir münasibət qurun - sevgi və yaxşılıq əlaqəsi yaradın. Onda bugünkü qlobal böhran bizim yeni həyatımızın son deyil, başlanğıcı olacaq.

Mənbə:

https://www.michaellaitman.com/ru/articles/istorii-chelovechestva-prihodit-konecz/

Rus dilindən tərcümə:

Əsədov Seyyub Əsəd oğlu-Şirvan şəhər T. Bağırov adına 11 №-li tam orta məktəbin tarix müəllimi, “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsinin (2015-ci il), “Elektron Təhsil” Respublika Müsabiqəsi, “Təhsildə ən yaxşı İnternet resursları” nominasiyası qalibi (2017-ci il), Respublika “Pedaqoji Mühazirələr”inin (2003-cü il III dərəcəli Diplom və 2019-cu il Tərifnamə) təltifçisi, Təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə IV qrant müsabiqəsinin (2020) qalibi (“V-XI siniflərdə tarix fənninin tədrisi metodikası” adlı metodik vəsait müəllifi).