Marsda “hörümçəklərin” olduğu sahə tapıldı

 

Qara marslı “hörümçəklər” yazın başlaması ilə planetin səthində peyda olurmuşlar.

Avropa Kosmik Agentliyinin (ESA) “ExoMars Trace Gas Orbiter” aparatı Qırmızı planetin cənub qütb bölgəsindən xəbər verən “hörümçək” izləri aşkar edib. Qəribə obyektlərin fotoları Avropa Kosmik Agentliyinin rəsmi saytında dərc edilib.

Agentliyin mütəxəssisləri izah ediblər ki, Mars “hörümçəkləri” yazda günəş işığı qaranlıq qış aylarında yığılan karbon qazı təbəqələrinə dəydikdə peyda olmuşdur. Günəş işığı buzun səth təbəqəsinin dibindəki karbon qazından qaza çevrilməsinə səbəb olur ki, bu da sonradan toplanır və yuxarıdakı buz plitələrini parçalayır. Qaz, nəhayət, partlayaraq, dərinliklərdən qaranlıq materialı çıxarır və bir metr qalınlığa qədər buz təbəqələrini məhv edir. Qaranlıq tozla yüklənmiş qaz hündür fəvvarələr və ya qeyzerlər şəklində buzdakı çatlardan yuxarıya doğru atılır. Sonra aşağıya doğru süzülür və səthə çökür. Diametri 45 m-dən 1 km-ə qədər olan tünd ləkələr belə əmələ gəlir. Eyni proses Marsda buzun altında həkk olunmuş fərqli “hörümçək” naxışlarını yaradır. Mars “hörümçəkləri” Qırmızı planeti tədqiq edən digər cihazlar tərəfindən də görülmüşdür. Məsələn, onları “Mars Express” in İnklər şəhəri adlanan Marsın bir hissəsini tədqiq edərkən çəkdiyi şəkillərdə görmək olar. Ad görünüşə istinad edir: Yerdəki İnk xarabalıqlarını xatırladan xətt,  demək olar ki, həndəsi silsilələr şəbəkəsidir. Sirli İnklər şəhərinin divarları diametri 86 km olan böyük dairənin bir hissəsidir. Alimlər bu “şəhərin” asteroidin vurması nəticəsində əmələ gələn böyük kraterin içərisində yerləşdiyini zənn edirlər. Zərbə, çox güman ki, ətraf düzənlikdə çatlar yaratmış, daha sonra yüksələn lava ilə dolmuşdur. ...

Bundan əvvəl Marsda nəhəng vulkan tapılmışdı. O, Qırmızı planetin ən ikonik bölgələrindən birində açıq şəkildə gizlənirdi.

Mənbə: https://hi-tech.mail.ru/news/109242-na-marse-nashli-pole-s-paukami-foto/

Hazırladı:

Əsədov Seyyub Əsəd oğlu-Şirvan şəhər T. Bağırov adına 11 №-li tam orta məktəbin tarix müəllimi, “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsinin (2015-ci il), “Elektron Təhsil” Respublika Müsabiqəsi, “Təhsildə ən yaxşı İnternet resursları” nominasiyası qalibi (2017-ci il), Respublika “Pedaqoji Mühazirələr”inin (2003-cü il III dərəcəli Diplom və 2019-cu il Tərifnamə) təltifçisi, Təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə IV qrant müsabiqəsinin (2020) qalibi (“V-XI siniflərdə tarix fənninin tədrisi metodikası” adlı metodik vəsait müəllifi).

İstinad: https://multiurok.ru/files/marsda-horumc-kl-rin-oldugu-sah-tapildi.html