Beynəlxalq Rəssamlar Günü

 

   2007-ci ildən “Dünya Xalqlarının Sənəti” Beynəlxalq Assosiasiyası tərəfindən təsis edilmiş Beynəlxalq Rəssamlar Günü dekabr ayının 8-də qeyd olunur. Bu gün dünyamızı gözəlləşdirən dünyanın ən qədim peşələrindən birinin nümayəndələrinə həsr edilmişdir. Rəssam təsviri sənət yaradan, duyğuları, dünyagörüşü, təcrübələri və hissləri vizual ifadə edən yaradıcı bir insandır. Rəssam yaradıcı peşədir. Mövcud olduğu müddətdə o, mağaraların divarlarında sadə rəsmlər tətbiq etməkdən və ibtidai fiqurların oyulmasından tutmuş, dünyanın ən nüfuzlu muzeylərində hər gün növbələr düzülən beynəlxalq səviyyədə tanınmış təsviri sənət şedevrlərinin meydana çıxmasına qədər uzun bir yol keçmişdir. Rəssamlar Günü təkcə peşəkarlar və sənət həvəskarları üçün xüsusi gün deyil. Yaradıcılıq insana dünyadan zövq almağı və onu sevməyi bəxş edir. Rəssamlıq peşəsi min illər boyu meydana gəlib: ibtidai icma dövründən qədim insanlar daş, qaya üzərində ilk rəsm əsərlərini yaratmağa başladılar. Qədim Şumer və Misirdə rəssamlara çox hörmət edilirdi. Yaradılan təsvirlərin sehrli bir təsirə sahib olduğuna inanılırdı. Orta əsrlərdə rəssamlığın əsas istiqamətləri ikona rəssamlığı, freska (suvağı qurumamış divarda sulu boyalarla işlənir) və mozaika yarandı. İntibah dövründə isə bu gün də aktuallığını itirməyən portret janrı inkişaf etməyə başladı. Beynəlxalq Rəssamlar günü tarixdə iz qoyan rəssamları xatırlatmaq üçün də başqa bir səbəbdir: onların gözləri ilə tarixə nəzər salırıq, dünyamızın nə qədər gözəl olduğunu başa düşürük. Təsviri sənətin əsas növləri ibtidai dövrdə yaranmışdır. Rəsmlər və siluetlər qrafika, mineral boyalarla hazırlanmış rəngli təsvirlər - rəsm, daşdan və gildən hazırlanmış heykəlciklər - heykəltəraşlığın əsasını qoymuşdur. Dekorativ sənət növləri - daş və sümük üzərində oyma, relyeflər də yaranmışdır. İbtidai dövrdə insan hələ bədii qavrayışa malik deyildi, ancaq ətrafındakı dünya haqqında fikirlərini əks etdirməyə çalışırdı. İbtidai sənət sayəsində bilik və bacarıqlar qorunub ötürülür, insanlar bir-biri ilə ünsiyyət qururdular. İlk sivilizasiyaların meydana çıxması ilə rəssamlıq peşəsi təkmilləşməyə və böyük hörmət qazanmağa başladı. Bu dövrün sənət əsərləri müxtəlif sivilizasiyalarda fərqlənmişdir.  Lakin əsərlərin əksəriyyəti eyni məqsədə xidmət edirdi: tanrıların və ilahələrin, böyük hökmdarların hekayələrini söyləmək, məişət əşyalarını (qab-qaşıq, silahlar) bəzəmək, sosial vəziyyəti nümayiş etdirmək və s. və il. Dünyaya bir çox böyük sənətkarların adlarını verən İntibah dövrü təsviri sənət tarixində dünya əhəmiyyət kəsb edir. Xüsusilə rəsm üçün heyrətamiz bir dövr XIX əsr olmuşdur. Bu dövrdə təsviri sənətdə yeni forma və obrazlar, hiss və düşüncələri ifadə etmək üçün yeni vasitələr meydana çıxdı. XX əsr qlobal dəyişikliklər dövrü ilə yadda qaldı. Təsviri sənətin janr növ kompozisiyasının yenidən qurulması baş verdi. XXI  əsr müasir multimedia texnologiyalarının inkişafı yaradıcı özünü həyata keçirmək üçün bir çox yeni yollar təqdim edir. Amma klassik təsviri sənət bundan heç nə itirmir, yalnız yeni formalar və süjetlər əldə edir. Beləliklə, Beynəlxalq Rəssamlar Günü təsviri sənətin həyatımızda hansı rol oynadığını xatırlamaq üçün daha bir fürsətdir. Axı onunla tanışlıq təkcə bilik və tanışlıq üfüqlərinizi genişləndirməyə deyil, həm də gözəllik dünyasına qoşulmağa imkan verir. Bu tarix rəssamlıq peşəsi ilə bağlı yeganə tarix deyildir. Müxtəlif ölkələr və regionlar müxtəlif vaxtlarda bu bayramı qeyd edirlər. Bəzi yaradıcılıq birlikləri, rəsm ustaları və biliciləri XX əsrin ən böyük rəssamı hesab edilən Pablo Pikassonun doğum günündə (oktyabrın 25-də ) bayramın keçirilməsini təklif edir. ..Beləliklə, peşəkar birlikdə Beynəlxalq aləmdə rəssamlar gününün keçirilməsi tarixi ilə bağlı konsensus yoxdur. Rəssamlar Günü təkcə peşəkarların və sənətsevərlərin bayramı deyil. Yaradıcılıq insanda dünyadan həzz almaq və onu sevmək qabiliyyətini qoruyub saxlayır. 

Bəzi tanınmış rəssamların öz peşələri haqqında söylədiklərinə fikir verək:

“Kim mənim bir rəssam kimi haqqımda bilmək istəyirsə, mənim rəsmlərimi diqqətlə öyrənməli və mənim kim olduğumu və nə istədiyimi onlardan öyrənməyə çalışmalıdır” (Qustav Klimt).

“Hər uşaq rəssamdır, çətinlik uşaqlıq dövründən sonra rəssam kimi qalmaqdır” (Pablo Pikasso).

Hazırladı:

Əsədov Seyyub Əsəd oğlu - Şirvan şəhər T. Bağırov adına 11 №-li tam orta məktəbin tarix müəllimi, “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsinin (2015-ci il), “Elektron Təhsil” Respublika Müsabiqəsi, “Təhsildə ən yaxşı İnternet resursları” nominasiyası qalibi (2017-ci il), Respublika “Pedaqoji Mühazirələr”inin (2003-cü il III dərəcəli Diplom və 2019-cu il Tərifnamə) təltifçisi, Təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə IV qrant müsabiqəsinin (2020) qalibi (“V-XI siniflərdə tarix fənninin tədrisi metodikası” adlı metodik vəsait müəllifi), Azərbaycan Respublikası “Təhsil Şurası” İB-nin İdarə Heyətinin üzvü