“Ali aləmlərin dərk edilməsi” kitabından fraqmentlər
Mixael Laytman yazır:
İnsan mütləq fədakarlıq (alturizm) və məhəbbət kimi
bir mənəvi xüsusiyyəti dərk edə bilməz.
(P.S.
Altruizm (lat. alter - başqa, digərləri) başqalarının rifahı üçün qayğı ilə əlaqəli
fəaliyyəti əhatə edən anlayışdır; fədakarlıq anlayışı ilə - yəni öz mənfəətlərini
başqa bir insanın, başqa insanların xeyrinə və ya ümumiyyətlə - ümumi mənafe
üçün qurban verməsi ilə əlaqələndirilir. “Altruizm” termini elmi dövriyyəyə
filosof Avqust Kont tərəfindən daxil edilmişdir, onun fikrincə, altruizm
“başqalarının naminə yaşamaq” normasının təcəssümü, insan cəmiyyətini daha
böyük humanistləşməyə doğru dəyişdirən hərəkətverici qüvvədir).
Ağıl
ümumiyyətlə dünyada belə bir duyğunun necə ola biləcəyini dərk edə bilmədiyi
üçün insanın bacardığı və arzuladığı hər şeydə onun şəxsi mənfəəti olmalıdır, əks
halda zərrə qədər də inkişaf edə bilməz. Ona görə də belə bir bacarıq insana
ancaq Yaradandan verilir və onu ancaq hiss edən şəxs həyata keçirə bilər. Bəs
bu bacarıq Yaradandan insana verilirsə, nə üçün buna nail olmaq üçün səy göstərməlidir?
Axı, Yaradan insana kömək edənə və ona yuxarıdan yeni keyfiyyətlər, yeni təbiət
verənə qədər səylərin özü heç nə verməyəcək?
Məsələ ondadır ki, insan öz “daxilində” Yaradandan
özünün dəyişməsi üçün dua etməlidir. Belə olduqda Yaradan ona cavab verər. Məhz
insan özündə belə güclü bir istəyi inkişaf etdirməklə, Yaradanın ona cavab verməyi üçün insan çox səy göstərməlidir.
Bu yolla məqsədə çatmağa çalışaraq, yavaş-yavaş insan başa düşür ki, ona nail
olmaq üçün nə istəyir və hansı imkanları var. Məhz o zaman insanın ilkin xassələrdən
azad olmaq və yenilərini - ruhu azadlıq almaq üçün Yaradandan həqiqəti tələb
edir. Ancaq insan bütün gücünü sərf etmədən və bunun nəticəsi olduğuna əmin
olmadan bu iş mümkün deyil. Onun köməyə çağırışına ürəyinin dərinliklərindən
yalnız Yaradan cavab verə bilər. İnsan hisslərini dəyişdirmək üçün belə bir kömək
istəyini yalnız heç bir istəklərinin, bədəninin heç bir hüceyrəsinin heç bir şərt
olmadan Yaradana təslim etmək üçün təbiətini dəyişməyə razı olmadığına əmin
olduqdan sonra bunu edə bilər. İnsan ancaq hiss etdikdə ki, vücudu dəyişiklərə
hazırdır, onda Yaradana dua edə bilər. Bax onda Yaradan onun xahişini qəbul
edir və ona cavab verir. Belə olduqda insan bütün eqoist xüsusiyyətlərini ataraq
onları fədakar xüsusiyyətlərə çevirir və bununla da Yaradana yaxınlaşır. Ancaq
insan bilməlidir ki, bu dünyada özünü dəyişdirmək cəhdi üzərində işləmək o qədər
də çətin deyil - çünki istər-istəməz bu dünyada ömrünün sonunadək çalışmalıdır.
Bundan əlavə, xassələrində dəyişiklik əldə edənlər mənəvi səylərdən böyük həzz
alırlar, çünki onlar nə üçün çalışdıqlarını görürlər və buna görə də səylərin
özləri tərəfindən ağır deyil, sevincli kimi qəbul edirlər. Hətta bizim
dünyamızın timsalında da ilhamın böyük səy yükünü necə söndürdüyünü görə bilərsiniz:
əgər kiməsə böyük hörmətiniz varsa və o, sizin gözünüzdə dünyanın ən böyük
insanıdırsa, onun üçün edə biləcəyiniz nəsə vardır. Belə bir işi onun üçün sevinclə
edəcəksiniz və hər hansı bir səy sizə, əksinə, rəqs etməyi və ya fiziki səy
göstərməyi sevən bir insan kimi zövq kimi görünəcək. Bu sizlər üçün bir zövqdür.
Ona görə
də Yaradanın əzəmətini dərk edən və hiss edən insanda heç olmasa Yaradanın razı
qalacağı bir iş görmək üçün ən kiçik fürsətdə sevincdən başqa heç bir duyğu
yoxdur və əvvəllər köləlik kimi hiss edilən şeylər əslində həzz dolu azadlığa
çevrilir.
Mənbə: https://www.michaellaitman.com/ru/articles/lyubov-daetsya-svyshe/
Hazırladı:
Əsədov Seyyub Əsəd oğlu - Şirvan şəhər T. Bağırov
adına 11 №-li tam orta məktəbin tarix müəllimi, “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsinin
(2015-ci il), “Elektron Təhsil” Respublika Müsabiqəsi, “Təhsildə ən yaxşı
İnternet resursları” nominasiyası qalibi (2017-ci il), Respublika “Pedaqoji
Mühazirələr”inin (2003-cü il III dərəcəli Diplom və 2019-cu il Tərifnamə) təltifçisi,
Təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə IV qrant müsabiqəsinin (2020) qalibi
(“V-XI siniflərdə tarix fənninin tədrisi metodikası” adlı metodik vəsait müəllifi),
Azərbaycan Respublikası “Təhsil Şurası” İB-nin İdarə Heyətinin üzvü